16.11.2007 – 13.01.2008
sala B.
Comisario: Ignacio Pérez-Jofre
Coproducción coa Unviersidade de Vigo
ARTISTAS: CARLOS ALDAO, MIGUEL CUBA, J. F. DE LAIGLESIA, JUAN LOECK, SARA FUENTES, FRANCISCO MEANA, JOSÉ M. MOURIÑO, EDUARDO OUTEIRO, MARTÍN R. CAEIRO, ANA SEOANE
Co título Facer e deixar de facer o comisario Ignacio Pérez – Jofre reúne a un elenco de artistas pertencentes ao grupo de investigación PE1 da Facultade de Belas Artes de Pontevedra, para que reflexionen sobre o sentido da acción e a non acción, e a súa influencia sobre a realidade das cousas.
Frecuentemente a omisión dunha acción ten consecuencias e, xa que logo, transfórmase tamén nunha acción en si. Deixar de auxiliar a un accidentado, non mobilizarse ante inxustizas sociais ou políticas, non cumprir compromisos, etc., teñen consecuencias que sen dúbida converten á falta de acción nunha acción en si mesma. É posible inhibirse da acción en termos absolutos?
Doutra banda, hai multitude de accións que parecen inútiles. As tarefas cotiás repetitivas que parecen non levarnos a ningunha parte; o traballo de toda unha mañá anulado por un fallo informático; a preocupación por problemas futuros, que aínda non se produciron ou a preocupación por problemas que existiron no noso pasado
O comisario propón aos artistas reflexionar sobre todas estas cuestións de forma metafórica, a través da produción de obra. Non se trata xa que logo dunha exposición de documentación, senón que mediante a instalación, a fotografía, o vídeo, a escultura ou a pintura, vaise articulando unha mostra que ensambla de forma certeira diversos modos de achegarse á cuestión.
AS OBRAS
Así, a exposición estrutúrase en varias liñas narrativas, atendendo ás diferentes propostas resultantes. Os enfoques van desde unha posición intimista, na que o deixar de facer é entendido como unha opción vital, materializada en pezas como Heroína, un rótulo luminoso de Ana Seoane (Santiago de Compostela, 1981), no que se pode ler a palabra heroína, como ilustración do reclamo que dita sustancia exerce para os heroinómanos e como metáfora da pasividade vital na que estes se atopan; como deixan de ocuparse dos quefaceres cotiáns normais e as relacións afectivas, etc…. Outra peza que podería englobarse neste enfoque intimista é o vídeo de José Manuel Mouriño (O Carballiño, Ourense, 1971), titulado Faustine 1939; no que recupera unha película doméstica gravada en Super8, cunha muller inmóbil contemplando un cantil. Alusión ao estado contemplativo, de suspenso temporal.
Hai na exposición un enfoque máis social, a través do cal alúdese a problemas como a proliferación urbanística, como sucede coa peza S.T. de Sara Fuentes (Ourense, 1980), unha instalación formada por multitude de pequenas casas de cartón apiladas nunha mesa de cabaletes; ou a obra de Juan Fernando de Laiglesia (Madrid, 1946), titulada Praia de Canelas, consistente nunha imaxe fotográfica do lugar que lle dá título, na que se ven uns depósitos de combustible e unha copia da mesma imaxe realizada en óleo sobre tea; nela, en lugar dos depósitos, pódese ver a paisaxe antes da construción de devandita instalación industrial. Juan Fernando chama á fotografía orixinal e á pintura copia nun irónico exercicio de restablecemento, por medio da pintura, dunha realidade máis desexable que o que nos mostra o rexistro fotográfico.Unha terceira liña temática, estaría formada por obras que reflexionan sobre o propio quefacer artístico, como unha dinámica de alternancia entre o facer e o non facer. Destacan neste capítulo pezas como Arte, a arte como artefacto do pontevedrés Martín Caeiro (1972).
Un vídeo que mostra o proceso de desmontaxe dunha exposición súa. Unha mirada poética sobre os intersticios da produción artística. Eduardo Outeiro (A Coruña, 1981) presenta unha escultura consistente nun palé restaurado, tratado como un moble antigo, que nos invita a reflexionar sobre a recuperación e apreciación de aspectos da contorna que son maltratados e refugados. O cántabro Juan Loeck (Santander, 1962) cuxa obra dos últimos anos céntrase nos procesos creativos e a influencia do tempo, presenta un tríptico fotográfico, composto por un texto no que explica as dúas imaxes que o acompañan, ambas consistentes na acción da natureza, materializada aquí na forma en que o lento crecemento das árbores é en si unha acción que, pola diferenza de escala temporal, semella aos ollos do paseante unha non acción. Na primeira das imaxes, o artista recrea unha obra do portugués José Pedro Croft, consistente nunha casa de granito que altera a súa estrutura inicial para respectar a existencia dunha árbore que calquera construtor tallaría. É unha obra que se pode ver na Illa das esculturas de Pontevedra. Unha imaxe á que Loeck engade a unha das súas fillas, introducindo outra unidade de medida, outra escala de tempo, a do crecemento do ser humano. Na outra fotografía pódese ver como unha palmeira déixase abrazar/afogar por un tezo, feito que ao artista parécelle unha boa ilustración de como o deixar facer ten consecuencias diversas.
Na liña argumental da inutilidade dalgunhas accións, atopámonos con A day in the life, unha interesante peza audiovisual de Miguel Cuba (Lugo, 1982) quen recreando un formato de videoxogo, unha parodia dos Sims, ilustra a inutilidade que frecuentemente leva implícito o quefacer cotián de calquera de nós.
Para rematar, destacamos a peza titulada Dispositivo de captación de potencialidades, do artista Fran Meana (Avilés, 1982), consistente nunha instalación sonora que recolle o ruído provocado pola vibración dun papel, mecido polo propio aire en movemento da sala, e o amplifica. Un exercicio de recompilación das pegadas que deixan certas accións frecuentes e cotiás, como o feito de camiñar por un espazo e provocar o movemento do aire. A peza convértese así nun catalizador de accións mínimas que teñen que ver co movemento físico cotián e que, traducidas a son, evocan outras accións que nunca se realizaron, incorporando a presenza do espectador, que é quen activa a obra.
O PROXECTO
A montaxe conforma un conxunto heteroxéneo exposto cun gran rigor expositivo, no que o comisario soubo manter un difícil equilibrio entre a individualidade de cada peza e a súa visión de conxunto. É de destacar a valentía mostrada polos profesores e alumnos participantes, ao acceder a colaborar nun mesmo proxecto expositivo, minimizando a enorme distancia que separa á traxectoria artística de ambos grupos e demostrando con iso unha actitude que supedita cada traballo individual á finalidade do proxecto que non é outra que mostrar ao público o resultado dun proceso creativo.
Este proxecto é o resultado dun acordo de colaboración entre a Fundación Laxeiro e a Universidade de Vigo, mediante o cal inclúese na liña programática da Fundación Laxeiro, dentro do apartado de apoio aos creadores emerxentes, o traballo de novos artistas da Facultade de Belas Artes de Pontevedra, posibilitando así unha visibilidade das súas investigacións que, doutro xeito, quedarían reducidas ao ámbito universitario e académico.
